ฐานนิยม

         

ฐานนิยม

 ฐานนิยม  (Mode) เป็นค่ากลางที่ใช้ได้ทั้งกับข้อมูลเชิงปริมานและข้อมูลเชิงคุณภาพเป็นค่ากลางที่  ถือเอาความถี่เป็นสำคัญคือข้อมูลที่ซ้ำกันมากที่สุด ข้อมูลนั้นเรียกว่า ค่าฐานนิยม ใช้ตัวย่อ  Mo  เช่นข้อมูลชุดหนึ่งได้แก่ 8, 6,5,5,4  บานนิยมของข้อมูลชุดนี้ = 5 เพราะมี 5 ซ้ำกันมากที่สุด หรือ เป็นข้อมูลเชิงคุณภาพ เช่น จากการสำรวจสาสนาขอองคน  100 คน ปรากฏว่านับถือศาสนาดังนี้

                  ศาสนาพุทธ        59             คน

                 ศาสนาคริสต์       12             คน

                 ศาสนาอิสลาม     29            คน  

ข้อมูลชุดนี้ฐานนิยมคือ ศาสนาพุทธ  (ไม่ใช้ 59 เพราะ 59 เป็นความถี่)

ข้อมูลบางชุดอาจมีฐานข้อมูลมากกว่า 1 ค่า หรือทุกค่าเป็นฐานนิยมหมด เช่น ข้อมูลอายุ 6,8,1,4,,7,8,4 จะเห็นว่าฐานนิยมเท่ากับ 8,4 เพราะซ้ำเท่ากัน หรือข้อมูลอายุ6,5,10,8,7,9อาจตอบได้ว่าไม่มีฐานนิยม หรือทุกตัวเป็นฐานนิยมก็ได้ ซึ่งก็จะพบว่ากรณีข้อมูลเชิงปริมาณมักไม่นิยมให้หาค่ากลาง ด้วยฐานนิยม เพราะอาจได้ค่าฐานนิยมมากกว่า  1  ค่าแต่มักใช้กับข้อมูลเชิงคุณภาพจะไม่สามารถหาค่ากลางด้วยวิธีอื่นๆใด นอกจากค่าฐานนิยม เท่านั้น

ตัวอย่างที่ 19 จากตัวอย่างที่18จงหาค่าฐานนิยม

วิธีทำ

พิจารณารายการที่ 1 ข้อมูล 5 กับ 1 มีซ้ำมากที่สุดเท่ากัน

 เพระฉะนั้น   ฐานนิยมรายการที่1

พิจารณารายการที่ 2 ข้อมูล 4 ซ้ำกันมากที่สุด

เพราะฉะนั้นฐานนิยมรายการที่ 2 = 4

นั้นคือ  ค่าฐานนิยมในรายการที่ 1, 2 เป็น 5,1และ 4 ตามลำดับ

ค่ากลาง ๆ ที่กล่าวทบทวนมาแล้ว ทั้ง 7 ค่า มีลักษณะการใช้แตกต่างกันขึ้นอยู่กับลักษณะของข้อมูล โดยเฉพาะค่ากลางที่มีใช้กันบ่อย ๆ ได้แก่ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่ามัธยฐาน และค่าฐานนิยม มีลักษณะแตกต่างกัน  

ค่าฐานนิยม

1.            ใช้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ และข้อมูลเชิงคุณภาพ

2.            ข้อมูลฐานนิยม 1 ชุดอาจมีค่าฐานนิยมค่าเดียวหรือหลายค่าได้

3.            ข้อมูลที่มีค่าน้อย ๆ หรือค่ามาก ๆ ผิดไปจากข้อมูลตัวอื่น ๆ ๆจะไม่มีผลกระทบกระเทือนต่อค่าฐานนิยม

4.            ค่าฐานนิยมของแต่ละกลุ่มข้อมูล ซึ่งต่างก็เป็นกลุ่มย่อย  ๆ ของข้อมูลกลุ่มใหญ่ ไม่สามารถเชื่อมโยงหรืออ้างอิง เป็นฐานนิยมของกลุ่มใหญ่ได้